آرتروز و درمان آن
بیماری آرتروز
آرتروز یا استئوآرتریت یک بیماری مفصلی است که در نتیجه واکنش های پیچیده عوامل سلولی، بیوشیمیایی و بیومکانیکی موثر بر روی غضروف، سنیویوم و نیز استخوان زیر غضروفی ایجاد شده و به مرور منجر به از دست دادن کارکرد مفصلی و بروز علائم می شود. در این بیماری عمدتا غضروف و استخوان زیر غضروف مفاصل محیطی و ستون فقرات درگیر می شود.
نام های دیگر آرتروز عبارتند از: اوستئو آرتروز، اوستئو آرتریت ( osteoarthritis) و بیماری دژنراتیو مفصلی (Degenrrative Joint Disease) است.
در بیماری آرتروز، اشکال اصلی در غضروف مفصل است که دچار سائیدگی و تخریب می شود. با آنکه التهاب هم در مفاصل بوجود می آید ، ولی مشکل اولیه التهاب مفصل نیست و با بقیه بیماری های آرتریت دهنده مثل آرتریت روماتوئید ، فرق دارد.
تغییرات مفصل در آرتروز:
در آرتروز، تغییرات غضروف مفصلی نقش کلیدی دارد و در چند مرحله و به شرح زیر اتفاق می افتد:
- با افزایش سن: ساختار غضروف مفصلی شروع به تغییر کرده و قابلیت ارتجاعی آن کم می شود. با کاهش خاصیت ارتجاعی غضروف، استفاده زیاد از مفصل و یا ضربات وارده ، موجب صدمه دیدن غضروف می شود. زمان بروز و شدت تغییرات غضروف ، بستگی به عواملی مانند وراثت و میزان ضربه های وارده برمفصل دارد.
- به دنبال تغییرات فوق، غشای مفصلی )سینوویوم= (synovium که مثل آستری قسمت داخل مفصل را می پوشاند، دچار التهاب می شود. این التهاب باعث تولید پروتئین های خاصی بنام سیتوکین (cytokine) می شوند که باعث صدمات بیشتر غضروف می شوند.
- در اثر تخریب غضروف، استخوان های زیر آن در معرض سائیدگی و آسیب قرار خواهند گرفت و شکل طبیعی خود را بتدریج از دست می دهند. انتهای استخوان ها کلفت شده و خارهای استخوانی (osteophyte) در کناره آن ها تشکیل می شوند.
- درقسمت هائی از استخوان که نزدیک مفصل قرار دارند، کیست های استخوانی تشکیل شده و تکه های استخوان یا غضروف کنده شده و در مایع مفصلی شناور می شوند. این مسئله خود باعث التهاب بیشتر غشای مفصلی (سینوویوم) می شود.
علاوه بر تخریب غضروف مفصلی ، تغییرات مایع مفصلی نیز در پروسه بیماری آرتروز نقش دارد. مایع مفصلی مانند روغن کمک فنر، فشارهای وارده بر مفصل را جذب کرده و لغزندگی استخوان ها را بر روی هم تسهیل می کند. این خواص مایع مفصلی بر اثر وجود ماده ای بنام هیالورونان در آن می باشد. در آرتروز ممکن است مقدار هیالورونان (hyaluronan) مایع مفصلی کافی نباشد و یا کیفیت آن تغییر کند، که در نتیجه، خاصیت محافظت از مفصل و روغنکاری مایع مفصلی کم می شود. این مسئله هم عامل دیگری در تخریب غضروف و ایجاد علائم آرتروز در مفصل می باشد.
علل آرتروز:
- ژنتیک
- جنس (در زنان شایع تر است).
- شیوه نادرست زندگی
- عوامل تغذیه ای
- عوامل محیطی (بدخیمی ها، آسیب های وارده به مفصل و ضعف عضلات)
- اضافه وزن
درمان داروئی آرتروز:
- داروهای مسکن
- ضد دردهای موضعی
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
درمان و پیشگیری آرتروز با پودر خوراکی کلاژن
کلاژن چیست؟
کلاژن رشته پروتیینی است که توسط آنزیم کلاژن سنتتاز ساخته می شود، ساختار آن سه رشته ای است و استحکام آن از فولاد بیشتر است. واحد سازنده رشته های کلاژنی، اسید های آمینه، بویژه اسید آمینه پرولین می باشند. وجود رشته های کلاژن در مفصل جهت مقابله با فشارهای وارده بر مفصل ضروری است. نوع کلاژن با توجه به نوع بافت متفاوت است.
کلاژن موجود درغضروف مفاصل، کلاژن نوع II می باشد که محکم ترین نوع کلاژن است. آنزیم کلاژناز باعث تجزیه رشته های کلاژن می گردد.
